Δρ. Γεώργιος Κ. Γιακουμής, «Στο μοναστήρι του Γερμανού Λεσινίτσας στη βόρεια Ήπειρο»

Απόχτημα ιστορικής σημασίας αποτελεί το βιβλίο με τίτλο «Στο μοναστήρι του Γερμανού Λεσινίτσας στη βόρεια Ήπειρο» και υπότιτλο «Επί των ερειπίων…» του Δρ. Γεωργίου Κ. Γιακουμή, διδάκτορα της Βυζαντινής αρχαιολογίας και, παλαιού φίλου των χωριών μας και της Αδελφότητας Λεσινιτσιωτών. Τον κ. Γιακουμή τον γνωρίζουμε άλλωστε κι από ένα προηγούμενο σπουδαίο βιβλίο του με θέμα και πάλι τα εκκλησιαστικά και ναοδομικά των χωριών μας. Πρόκειται για το βιβλίο «Ι. Ναός Αγίου Γεωργίου Άνω Λεσινίτσας» που εκδόθηκε το 2001 κι εκείνο με πρωτοβουλία της εν Αθήναις Αδελφότητας Λεσινιτσιωτών, με την πώληση του οποίου το Δ.Σ. της Αδελφότητας Άνω & Κάτω Λεσινίτσας κάλυψε τα έξοδα αντικατάστασης της παλαιάς ετοιμόρροπης στέγης του σημερινού ναϊδρίου και τον καθαρισμό (από βρύα) της εξωτερικής όψης των τοίχων και του περιβάλλοντος χώρου του.

Το νέο βιβλίο του κ. Γιακουμή «Στο μοναστήρι του Γερμανού Λεσινίτσας στη βόρεια Ήπειρο»/«Επί των ερειπίων…», αποτελεί ένα σπουδαίο ιστορικό, αρχαιολογικό και πνευματικό απόχτημα όχι μόνο της Αδελφότητας και των απανταχού Λεσινιτσιωτών αλλά και ολόκληρης της επιστημονικής κοινότητας της Αλβανίας και της Ελλάδας. Η έρευνα του συγγραφέα για το μοναστήρι του Γερμανού Λεσινίτσας ξεκίνησε το 1993, όταν με προτροπή της εν Αθήναις Αδελφότητας Λεσινιτσιωτών επισκέφτηκε το μοναστήρι, φωτογράφισε ότι εκείνος θεώρησε ενδιαφέρον στο τότε ετοιμόρροπο καθολικό της μονής, που τιμούσε το όνομα του Αγίου Αθανασίου, καθώς κατέγραψε τα ευρεθέντα εκεί κειμήλια και τα ερείπια στον περιβάλλοντα χώρο της πάλαι ποτέ Ιεράς Μονής. Έκτοτε ο κ. Γιακουμής επισκέφτηκε κι άλλες δύο φορές τη Μονή αυτή, το 1996 και το 1998, όπου μετά λύπης διαπίστωσε κλοπές και λεηλασίες στον ιερότερο χώρο της μονής, στο Καθολικό. Ευτυχώς, όμως, που ο κ. Γιακουμής είχε αρχειοθετήσει με το συνεργείο του φωτογραφικές αποτυπώσεις του ναού και είχε καταγράψει όλα τα, φθαρμένα πλέον, ιερά κειμήλια που εντόπισε εκεί.

Το Βιβλίο-Λεύκωμα έχει 400 σελίδες, είναι τυπωμένο σε χαρτί velvet 130 γραμμαρίων, σε σχήμα 17 Χ 24 εκ. Τα κείμενα του βιβλίου είναι χωρισμένα σε 9 κεφάλαια τα οποία είναι: Εισαγωγικά, Τα ερείπια του μνημείου, Ιστορία του μοναστηριού, Το κτήριο του καθολικού, Ο ζωγράφος του καθολικού, Tο εικονογραφικό πρόγραμμα, Ο καλλιτέχνης και το έργο του στο χώρο, Θολοδομία και εικαστικές αποδόσεις του Χριστού και, ένα Επίμετρο μελαγχολικό για την πατριωτική αμνησία ως προάγγελος.

Το βιβλίο περιέχει επίσης και 2 παραρτήματα:

Το παράρτημα Ι είναι ένα προσάρτημα φωτογραφιών ως μία φώτο-πινακοθήκη σπαραγμάτων εκ των τοιχογραφημένων πινάκων του ναού ενώ, το παράρτημα ΙΙ περιέχει μια ασυνήθιστη (ως τώρα) προσέγγιση.

Το Καθολικό της Μονής Γερμανού, αν και κηρυγμένο ως «Διατηρητέο Πολιτιστικό Μνημείο», από την Αρχαιολογική Υπηρεσία του αλβανικού Κράτους δεν έτυχε ποτέ κάποιας κρατικής φροντίδας μετά το 1945 και ειδικά μετά το 1967, όταν το καθεστώς Χότζα κήρυξε την Αλβανία ως «το πρώτο αθεϊστικό κράτος στην υφήλιο». Το 2017 το Καθολικό της Μονής κατέρρευσε κι έγινε πλέον σωρός ερειπίων, όπως αυτό φαίνεται στη φωτογραφία του εξωφύλλου. Οι έρευνες του κ. Γιακουμή απέχτησαν τη στιγμή αυτή μεγαλύτερη αξία και τότε ο ίδιος σε συνεργασία και πάλι με την εν Αθήναις Αδελφότητα Λεσινιτσιωτών ξεκίνησε τη συγγραφή του βιβλίου που σας παρουσιάζουμε. Κι αυτό και για επιστημονικούς και ιστορικούς σκοπούς, αλλά και για να συνειδητοποιήσουν οι σημερινοί Λεσινιτσιώτες και γενικά οι σημερινοί εναπομείναντες Έλληνες στην Αλβανία, πως οι πρόγονοί μας, μάς παράδωσαν ένα μνημείο κατάκοσμο, ενώ εμείς το παραδίδουμε στους απογόνους μας ανάπηρο…

Για δε, τις επόμενες γενιές των Λεσινιτσιωτών και μη, ελπίζουμε το βιβλίο αυτό να λειτουργήσει ως οδηγός και ξεναγός τους, ίσως και ως όνειρο περί του πως ήταν αρχήθεν η Ιερά Μονή Γερμανού Λεσινίτσας. Κι αυτό εφόσον το βιβλίο είναι στημένο σε μορφή έγχρωμου λευκώματος και στις 400 σελίδες του.

Αξίζει να αναφέρουμε πως το Βιβλίο-Λεύκωμα του κ. Γιακουμή για το μοναστήρι του Γερμανού Λεσινίτσας, πέραν των άλλων, είναι και θα είναι ένα χρήσιμο εργαλείο στα χέρια των όποιων μελλοντικών επίδοξων ανακαινιστών της μονής αυτής αφού η μελέτη περιέχει: Χωροθέτηση θεμάτων της ανατολικής, δυτικής, βόρειας και νότιας όψης του ναού, θεματολογία στην οροφιαία Θολοδομία και στατιστικές μορφών όλου του Καθολικού. Περιέχει επίσης ανάπτυξη όλου του εικονογραφικού προγράμματος του ναού, ανάπτυξη της τριζωνικής οριζόντιας και κάθετης διάρθρωσης των εικόνων, των εικονιδίων, των επιγραφών, των βρεβίων και, των Λυπηρών…

Τα αντίτυπα του Βιβλίου-Λευκώματος για το μοναστήρι του Γερμανού Λεσινίτσας είναι αριθμημένα, διατίθενται από την εν Αθήναις Αδελφότητα Λεσινιτσιωτών με ελάχιστη τιμή τα 35 ευρώ συν τα έξοδα αποστολής όταν αποστέλλεται επί αντικαταβολή εκτός Αθήνας. Τα ταχυδρομικά έξοδα για την Ελλάδα είναι 10 ευρώ ενώ για το εξωτερικό 15 ευρώ. Για παραγγελίες στα τηλέφωνα: +30 6987 382 783 (κ. Ζιώγκα) ή +30 6977 343 372 (κ. Λέζο).

Γεώργιος Ζιώγκας
Προέδρος της Αδελφότητας Λεσινιτσιωτών