Λαϊκή παράδοση: Μερομήνια και πρόβλεψη καιρού

Από τα πανάρχαια χρόνια, η σχέση των ανθρώπων ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με τη φύση, κάτι που διακρίνεται από την ανάγκη τους να προβλέψουν, βραχυπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα, τις καιρικές συνθήκες που θα επικρατήσουν. Οι τελευταίες, διαδραμάτιζαν καθοριστικό ρόλο στην καθημερινότητά τους μιας και θεωρούνταν απαραίτητες για την επιβίωσή τους. Αναπόσπαστο λοιπόν κομμάτι της ζωής τους αποτελούσε η σπορά των χωραφιών, η συγκομιδή των γεωργικών προϊόντων, η βοσκή των ζώων και πολλά άλλα. Επομένως, με απλές παρατηρήσεις του περιβάλλοντος προσπαθούσαν να επιτύχουν την έκαστη καιρική πρόγνωση ούτως ώστε να προγραμματίσουν σωστά τις εργασίες τους.

Αρχικά, ένας διαδεδομένος τρόπος στην ελληνική λαϊκή παράδοση, ο οποίος συνέβαλε σε αυτές τις προσπάθειες και επικράτησε και στη Λεσινίτσα, είναι τα Μερομήνια. Ειδικότερα, με τον όρο Μερομήνια αναφερόμαστε στις δώδεκα (12) πρώτες ημέρες του Αυγούστου. Έτσι, παρατηρώντας προσεκτικά τα καιρικά φαινόμενα αυτών των ημερών, οι άνθρωποι προέβλεπαν τον καιρό των επόμενων δώδεκα (12) μηνών. Η πρώτη μέρα (1η Αυγούστου) αντιστοιχεί στον καιρό του Αυγούστου, η δεύτερη στον καιρό του Σεπτέμβρη κ.ο.κ. Μερικοί μάλιστα γέροντες του χωριού χρησιμοποιούσαν το παλαιό ημερολόγιο (13 ημέρες πίσω) και πιο συγκεκριμένα από τις 14 Αυγούστου έως τις 25 Αυγούστου, ενώ άλλοι χρησιμοποιούσαν τις φάσεις της Σελήνης συμπεραίνοντας έτσι πως τα Μερομήνια ξεκινούσαν με το όγδοο φεγγάρι του έτους.

Επιπλέον, είναι σαφές πως οι παρατηρήσεις και η πρόβλεψη βασίζονταν αποκλειστικά και πάντα στην εμπειρία και την πείρα του προσώπου που τις έκανε. Ωστόσο, δεν έλειπαν και μερικές βασικές ερμηνείες, όπως π.χ. αν η ημέρα χαρακτηριζόταν από τον καλό καιρό τότε και ο οιωνός για τον αντίστοιχο μήνα ήταν εξίσου καλός. Αν πάλι είχε αέρα, τότε σήμαινε πως θα ήταν άστατος ενώ αν είχε μαύρα σύννεφα, θα είχε κρύο και αν είχε άσπρα σύννεφα, θα είχε βροχές. Οι πιο έμπειροι παρατηρούσαν τις καιρικές συνθήκες όλου του εικοσιτετραώρου καταλήγοντας, μεταξύ άλλων, πως το πρωί σχετίζεται με το πρώτο 15νθήμερο του αντίστοιχου μήνα ενώ το βράδυ με το δεύτερο 15νθήμερο.

Τέλος, να σημειώσουμε πως τα Μερομήνια στερούνται κάποιας επιστημονικής βάσης και αμφισβητούνται από την επίσημη Μετεωρολογία. Παρόλα αυτά, ακόμα και στις μέρες μας πολλοί είναι οι υποστηρικτές του φαινομένου αυτού, ανάμεσα στους οποίους δεσπόζουν οι άνθρωποι της υπαίθρου. Ακόμη και κάποιοι επιστήμονες, κατά καιρούς, δείχνουν ενδιαφέρον για τα αποτελέσματα που προκύπτουν, συγκρίνοντάς τα με τις μακροπρόθεσμες επιστημονικές προβλέψεις. Ολοκληρώνοντας, θα πρέπει να τονίσουμε το γεγονός ότι τα Μερομήνια αποτελούν μέρος της παράδοσής μας, κάτι που τα καθιστά άξια αναφοράς και καταγραφής ως στοιχείο της καθημερινότητας των προγόνων μας.