Από το ανέκδοτο βιβλίο «Ο ΔΡΑΠΕΤΗΣ», του Τηλέμαχου Λαχανά.
Σημείωση αρθρογράφου: Επειδή με τιμήσατε στην ιστοσελίδα σας lesinitsa.gr με τη δημοσίευση παλαιότερων άρθρων μου, σας αποστέλλω (από το ανέκδοτο βιβλίο μου) ένα άρθρο προς δημοσίευση που αφορά τον συγχωριανό σας Χαράλαμπο Λέζο. Σας ευχαριστώ!
ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΜΑΣ «ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΡΑΣ» Ή «ΘΥΜΑ ΤΗΣ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑΣ»; Μέχρι σήμερα (εκτός από κάποια ανίψια του): Κάποιος ήταν, για κάτι αγωνίζονταν, αλλά τον έστειλαν στα Τάρταρα! Ο αείμνηστος Αντρέας Τσάκας στο πόνημά του «Το Χρονικό της Πολύχρονης τραγωδίας της Βορείου Ηπείρου», τον περιγράφει όπως στη συνέχεια:
Ο αγαθός δημογέροντας, ο ευέλικτος και κοινωνικός, ο οποίος στο χωριό του έχαιρε σέβας και ιδιαίτερη εκτίμηση, όπως και στην υπόλοιπη περιοχή, Χαράλαμπος Λέζος, γεννήθηκε στο Λιτσάτι της Κάτω Λεσινίτσας το 1880.
(φώτο lesinitsa.gr)
Ο άνθρωπος που έπρεπε πάση θυσία να εξαφανιστεί, καθώς ήταν το μεγαλύτερο εμπόδιο για τους κομμουνιστές, ώστε η Λεσινίτσα να μείνει έξω από την διείσδυση της κομμουνιστικής λαίλαπας! Συνελήφθη ο μπάρμπα Χαράλαμπος και μαζί με άλλους συμπατριώτες οδηγήθηκε στο «φονιάρικο» σπίτι του Γιώργη Ζήση (όπως το αποκαλεί ο Αντρέας).
Βασανιστής του ο περίφημος Πολωνός αιχμάλωτος πολέμου, ο οποίος υπό την επίβλεψη και των «δικών» μας βασανιστών ξενύχιαζε με τανάλια τους κρατούμενους, έριχνε καυτό λάδι και αλάτι στις πληγές που τους προκαλούσε με νυστέρι, τους έβαζε αυγά ζεστά στις μασχάλες, τους έβγαζε τα δόντια με τανάλια, τους προκαλούσε στα γεννητικά όργανα, πρωτάκουστα βασανιστήρια.
Μετά απ’ αυτά τα βασανιστήρια εξορία στην Σέπερη Πρεμετής, όπου εξαντλημένος βασανισμένος και σακατεμένος, επίσης εκτεθειμένος στο κρύο, στην πείνα και άλλες κακουχίες, τι άλλο του έμενε; Παρακαλούσε τον Θεό να τον πάρει στα ουράνια, αν και ο χάρος άφαντος. Αντί του χάρου όμως, αφήνεται ελεύθερος μετά από ένα χρόνο και γυρνάει στο πατρικό του. Να είχαν τελειώσει τα βασανιστήρια; Όχι για πολύ όμως!
Γενάρης του 1946: H «ασφάλεια» ξανά στο σπίτι του, τον οδηγεί στην απαίσια φυλακή του Καλιά Αργυροκάστρου. Άλλα βασανιστήρια εκεί, μέχρι που δικάζεται 25 χρόνια φυλακή. Σε ποια φυλακή όμως; Στην εξοντωτική φυλακή του Μπουρέλ, στην Βόρεια Αλβανία. Το κορμί του όμως δεν άντεξε άλλα βασανιστήρια, ξεψύχησε σε ηλικία 69 ετών, το 1949. Πού ενταφιάστηκε όμως; Μετά τον εκδημοκρατισμό έτρεξαν τα αγγόνια του να μάθουν που κείτεται το σώμα του, αλλά από τους εναπομείναντες στο «σύστημα», σιγή ιχθύος, είχαν εξαφανίσει κάθε πληροφορία! Ευτυχώς που οι συγγενείς και οι χωριανοί του συντηρούν ζωντανή την μνήμη του!
Η «γνωμάτευση» του δικαστηρίου για την καταδίκη του, σε μια δίκη παρωδία με κύριο μέλημα του κομμουνιστικό καθεστώτος, την φυσική εξόντωση των Ελλήνων πατριωτών!
«…Υπόψη ότι ο κατηγορούμενος Χαράλαμπος Λέζος για τα φασιστικά του αισθήματα, συνέχιζε να είναι Δημογέροντας στο χωριό του, από το 1930 ως το 1943: Οι ικανότητες του Χαράλαμπου Λέζου, ως δικαιολογία να παραμένει συνέχεια δημογέροντας, ήταν οι ραδιουργίες ενάντια του λαού και η εκμετάλλευση των κατασκοπικών αναγκών του χωριού. Κατά την ιταλική κατοχή, ο κατηγορούμενος είχε εξυπηρετήσει πιστά και είχε δημιουργήσει σχέσεις στο χωριό του με τα όργανα της SΙΜΙ (ιταλική κατασκοπία), κατασκοπεύοντας και εμπνέοντος κάθε πράξη εναντίον των χωρικών του. Ως τέτοιος τις πρώτες μέρες του κινήματος, στήριξε τον ιταλικό φασισμό, ενάντια των παρτιζάνων και ενάντια του πολέμου. Ο κατηγορούμενος συνέχισε μέχρι το 1945 την υπονόμευση και την αντίδραση, μέχρι που συνελήφθη από τα όργανα της Άμυνας και εξορίστηκε στο Φράσαρι και μετά στο Βεράτι, με την κατηγορία της προπαγάνδας στο χωριό του.
Όταν μετά το τέλος της ποινής του αφέθηκε ελεύθερος, συνέχισε ξανά την οδό της προδοσίας. Τον Νοέμβρη του 1945 έστειλε στα Ιωάννινα τον παράγοντα Χρήστο Φιλίππη, ώστε να συνδεθεί με την εχθρική κατασκοπεία, και από τότε μέχρι που συνελήφθη συνέχισε την δραστηριότητα ως υπεύθυνος της κατασκοπείας για τα χωριά των Ριζών του Δελβίνου, έχοντας συνεργάτη στην διευθύνουσα ομάδα της Λεσινίτσας, τους συγχωριανούς του, Φώτο Λέζο και Βασίλη Παρτάλη.
Με την ιδιότητα του υπεύθυνου κατασκοπείας για τα χωριά Ριζών του Δελβίνου, είχε συνεχίσει την εξαιρετική δραστηριότητα και σε μικρό χρονικό διάστημα είχε οργανώσει κατασκοπευτικές ομάδες στα χωριά, Δίβρη, Αλύκο, Δρόβιανη, Χότζια και Δέλβινο. Ως πράκτορας της ελληνικής κατασκοπείας έχει στείλει συστηματικά στον εχθρό πληροφορίες για τον στρατό, την εξουσία και τον λαό μας, ενάντια των υψηλότερων συμφερόντων της πατρίδας μας.
Στα Ιωάννινα συνδέονταν διαμέσου των μεσαζόντων Χρήστο Φιλλίπη, Κώστα Παρτάλη και Βασίλη Λάγιο, όλοι από την Λεσινίτσα, ενώ από την πλευρά της Δρόπολης με τον Αλέξη Ζιώγκα στο χωριό Κρα, όπου υπήρχε και η βάση του. Ο κατηγορούμενος στις εκλογές της 2ης Δεκεμβρίου (1945) έχει μοιράσει προκηρύξεις της ελληνικής αντίδρασης, διαχέοντας όλη την δραστηριότητά του στην υπονόμευση των εκλογών και της εξουσίας.
Πληρωμένος πράκτορας της ιμπεριαλιστικής Ελλάδας έχει δράσει με προορισμό την προετοιμασία πολιτικών και στρατιωτικών συνθηκών, για την προσάρτηση της Νοτίου Αλβανίας από τον ελληνικό ιμπεριαλισμό, βασιζόμενος στην φασιστική προπαγάνδα του διαίρει και υπονόμευε, ενώ για την προσφορά του πληρώνονταν από το 2ο γραφείο κατασκοπείας των Ιωαννίνων, καθώς έχει πάρει μιάμιση στερλίνα χρυσού. Γι’ αυτό και η δραστηριότητά του χαρακτηρίζεται ανώτατη προδοσία.»
Τα περαιτέρω ειπώθηκαν στην περιγραφή της βιογραφίας του, από τον αείμνηστο Α. Τσάκα.
Τηλέμαχος Λαχανάς
Πηγές
- Εν μέρει στοιχεία από το βιβλίο του Ανδρέα Τσάκα, «Το Χρονικό της Πολύχρονης τραγωδίας της Βορείου Ηπείρου», επιμέλεια – πρόλογος Νίκος Θ. Υφαντής, Εκδόσεις Ιδρύματος Βορειοηπειρωτικών Ερευνών, 1999
- Εφημερίδα «Ο Παλμός της Λεσινίτσας», Φεβρουάριος-Μάρτιος 2001 (φωτογραφία του Χαράλαμπου Λέζου)
- Γνωμάτευση του δικαστηρίου για την καταδίκη του Χαράλαμπου Λέζου (Αρχείο Τ. Λαχανά)
