Το νέο βιβλίο του ιατρού, Θωμά Π. Μπαλκώνη, όπως χαρακτηριστικά ο ίδιος αναφέρει «κάνει μια βουτιά στο παρελθόν», με μια πολύπλευρη παρουσίαση, στην περιοχή του Θεολόγου – των Ριζών, ξεκινώντας από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι τα τέλη του 20ου αιώνα περίπου. Η πολύπλευρη αυτή παρουσίαση αναδεικνύει, την τοπογραφία, τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες που επικρατούσαν γενικότερα, και ειδικότερα, εστιάζει σε μια εκ βαθέων ανάλυση του Συστήματος Υγείας της περιοχής.
Ο ρόλος του βιβλίου είναι διττός, αφού πέρα από την συγκεκριμένη ανάλυση, λειτουργεί και ως «Μητρώο», καθω΄ς παρουσιάζει και καταγράφει το ανθρώπινο δυναμικό στον τομέα της Υγείας, με λεπτομερή παρουσίαση της βιογραφίας τους. Ένα άλλο χαρακτηριστικό του βιβλίου είναι ότι είναι δίγλωσσο, αφού ένα μέρος του είναι γραμμένο και στην αλβανική γλώσσα, πέρα από την ελληνική. Και αυτό διότι οι άνθρωποι που εργάστηκαν στο Σύστημα Υγείας της περιοχής δεν ήταν μόνο Έλληνες αλλά και Αλβανοί.
Μέσα από την ανάγνωση του βιβλίου, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι οι συνθήκες προκειμένου να συσταθούν τα διάφορα ιδρύματα, όπως το Νοσοκομείο του Θεολόγου, ή οι συμβουλευτικοί σταθμοί «Μητέρα και Παιδί», δεν ήταν διόλου εύκολες, και οι Επιστήμονες Υγείας που εργάζονταν έπρεπε πέραν από τις γνώσεις και τον Επαγγελματισμό να είναι εξοπλισμένοι και με «ανθρωπιά και κατανόηση». Τα ιδρύματα αυτά ήταν η επιτομή, προκειμένου να κατανοήσουμε, αυτό που και στις μέρες μας ισχύει, ότι η εργασία στον τομέα της Υγείας δεν είναι επάγγελμα, αλλά λειτούργημα.
Παράλληλα, σε αυτό το βιβλίο μπορεί να ανατρέξει κανείς για να εντοπίσει τους διάφορους τρόπους που είχαν ανακαλύψει οι άνθρωποι προκειμένου να αντιμετωπίζουν τις ασθένειες μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα, όπου στην περιοχή έφτασε η επιστήμη της Ιατρικής, με τους πρώτους ιατρούς! Οι τρόποι αυτοί που ο λαός είχε ανακαλύψει, αποτελούν ακόμα και σήμερα ένα κομμάτι της ιατρικής, αφού είχαν αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματικές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι βεντούζες, αλλά και κάποιες μέθοδοι που αργότερα αντικαταστάθηκαν από φαρμακευτική αγωγή.
Παρακάτω παρατίθεται ένα τέτοιο απόσπασμα – παράδειγμα, με πραγματική εξιστόρηση από τον συγγραφέα:
[…] Άλλη ασθένεια και μεγάλη μάστιγα ήταν η ελονοσία (θέρμη). Ο βούρκος – κάμπος της περιοχής (από το Φοινίκι μέχρι το Μουρσί) όπου εργάζονταν οι περισσότεροι ήταν γεμάτος με έλη και σμήνη από κουνούπια. Οι άνθρωποι γύριζαν στα χωριά τους άρρωστοι. Χαρακτηριστικά, κυκλοφορούσε το εξής ανέκδοτο: Όταν κάποιος έβλεπε τους γύρω του να τρέμουν από τις θέρμες, έλεγε: «Αυτά ήξερε ο Λώλης και δεν πήγαινε στο Βούρκο». Τα φάρμακα ανύπαρκτα, ποιος να τα έφερνε και από που; Μια βάρβαρη μέθοδος για την θεραπεία ασθενών της ελονοσίας (υψηλός πυρετός) ήταν η εξής: με πυρωμένη καρφίτσα έκαιγαν τη φτέρνα. Το χειρότερο δε, ήταν ότι αυτό γινόταν ενώ ο ασθενής κοιμόταν, για να ξαφνιαστεί και να του πέσει ο πυρετός. Εδώ θα μου επιτρέψετε να αναφέρω και ένα αστείο περιστατικό: σε ένα σπίτι όπου ασθενής ήταν η μητέρα, συνέπεσε εκείνο το βράδυ να κοιμάται με τον γιο της και ο «θεραπευτής» αντί να ακουμπήσει την πυρωμένη καρφίτσα στην φτέρνα της μητέρας, μπέρδεψε τα πόδια και την ακούμπησε στο πόδι του γιου, ο οποίος πετάχτηκε με λαχτάρα και φωνές και κλάματα.
Χαρακτηριστικό είναι ένα απόσπασμα από το απαντητικό γράμμα του ιατρού, ποιητή και συγγραφέα, Έλληνα Επιστήμονα με καταγωγή από την Μ. Ασία Βάσου Η. Βογιατζόγλου, ο οποίος ανέγνωσε το βιβλίο και εξυμνεί τον Θ. Μπαλκώνη για την προσπάθεια του να κρατήσει αναλλοίωτη στην μνήμη το Σύστημα Υγείας, αλλά και τους ανθρώπους που εργάστηκαν σε αυτό:
[…] Στην ανάγνωση αυτού του βιβλίου, έχω συγκίνηση πολλαπλή, γιατί μου αποκάλυψες έναν άγνωστο Θωμά Μπαλκώνη, συγγραφέα, ερευνητή, λαογράφο, και πιστά αφοσιωμένο στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Πατρίδα τόσο ταλαιπωρημένη και δυστυχώς τόσο ελάχιστα γνωστή! Τα έργα σου ανάγονται πολύ πιο ψηλά, για το λόγο αυτό, πολύ ψηλότερα από ένα οποιοδήποτε κοινό αφήγημα αναμνήσεων. Παίρνουν διαστάσεις ΕΘΝΙΚΕΣ!
Το βιβλίο «Μνήμες – από την Περιοχή του Θεολόγου των Αγ. Σαράντα» με βιβλιοδεσία-εκτύπωση από την I.C.C. Printing, Αθήνα, εκδόθηκε το 2022 και διατίθεται αποκλειστικά από τον συγγραφέα, δωρεάν. Όποιος ενδιαφέρεται να το λάβει μπορεί να επικοινωνήσει μαζί του στα εξής στοιχεία επικοινωνίας: τηλ. 6942825473 & email: thmpalkonis@gmail.com
